2209 - A Rize'de Aktif Olarak Çalışan Kadın Mimarların Araştırılması ve Sektör Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi


İsmailoğlu S. (Danışman (Yürütücü Gerçek Kişi Olan Projede)), Ertaş B.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Sosyal Bilimler
  • Başlangıç Tarihi: Nisan 2025
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2026

Özet

Bu araştırma önerisi, kadın mimarların sektör üzerindeki etkisini incelemeyi, cinsiyet temelli karşılaşılan zorlukları analiz etmeyi ve kadınların sektördeki görünürlüğünü artırmaya yönelik stratejiler geliştirmeye dair Rize ilinde aktif meslek hayatına devam eden kadın mimarları konu almaktadır.

Araştırmanın temel amacı, kadın mimarların mesleki kariyerlerinde karşılaştıkları olumsuzlukları görmek ve kente katkıları ile kent silüetine etkilerini ortaya koymaktır. Bu bağlamda Trabzon Mimarlar Odası ve Rize Temsilciliği ile görüşülerek Rize’deki aktif çalışan kadın mimarlar tespit edilecektir. Kadınların onayı ile onlarla yapılacak görüşmelerde, cinsiyetin sektör üzerindeki etkisi araştırılacak, yaşadıkları zorluklar belirlenecek ve tasarladıkları yapıların tipi ve ilçe bazında dağılımları incelenecektir. Elde edilen veriler MAXQDA programı ile analiz edilerek çeşitli şekillerde görselleştirilecektir. Kadınların mimarlık sektörüne katkısını, yaşadıkları zorlukları görünür kılmak ve toplumda buna yönelik farkındalık kazandırmak için bu konunun incelenmesi önemlidir.

Araştırmadaki özgün değeri: Cinsiyetin etkisi geçmiş yıllarda kadınların üzerinde kalıplaşmış ifadeler bırakması ile kadınların baskılanması ve sektörde sırf cinsiyetlerinden ötürü erkeklere göre daha fazla zorluk yaşamalarına hatta sektöre girememelerine sebep olmuştur. Günümüz koşullarında kadınların gerek aile ve toplumsal statüsü değişmiş ve mimari disipline yenilikler kazandırmışlardır ve kadınların toplumdaki yeri esin kaynağı haline gelmiştir. Ayrıca kadının yapı geleneğini başlattığı ve pek çok geleneksel kültürde aktif rol alarak katıldığı da görülebilmektedir.

Çalışmadaki yöntem ise şu şekildedir, öncelikli olarak kadın mimarlar tespit edilecektir. Rize kentinde aktif çalışan kadın mimarlar ile bir sürece girilecek ve onlardan edinilen bilgiler analiz edilecektir. Ve edinilen bilgilerde Rize ilindeki kadın mimarların ürettikleri yapıların nerede hangi yapı sistemi kullanılmış belirlenecek ve görselleştirme çalışmaları ile anlatım güçlendirilecektir.

Araştırmanın yönetimi: 12 ay boyunca 5 aşamalı bir süreçte 1 danışman 1 yürütücü eşliğinde tamamlanacaktır. Aşamalar şu şekilde ifade edilmiştir:

- TMMOB Mimarlar Odası Rize Temsilciliği ile görüşülerek Rize ilinde aktif meslek hayatında olan kadın mimarların tespit edilmesi

- Rize ilindeki aktif çalışan kadın mimarlar ile görüşmeler yapılması

- Görüşmelerden edinilen bilgiler ile kadın mimarlara ve yapılarına yönelik analizler yapılması

- Yapıların bulunduğu ilçelerde yerinde tespit çalışması ile ilçe ve kent bazında değerlendirmeler yapılması

- Değerlendirmeler sonucu kadın mimarların mevcut Rize mimarisi üzerindeki etkisi ortaya konulmasıdır.

Sonuç raporunun sunulması ile ulusal veya uluslararası bir dergide makale yapılması planlanmaktadır. Böylelikle elde edilecek verilerin akademik alan ile paylaşımı sağlanacaktır. Ayrıca hazırlanmış olan veri analizleri ve yapı incelemeleri, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde düzenlenecek bir anlatım ile hem öğrenciler hem de akademik ve idari personel ile tanıtımı sağlanacaktır. Böylelikle; ilerleyen yıllarda proje üreten araştırmacılara yol göstermesi, daha kapsamlı yeni projeler geliştirmesi, motivasyon sağlaması vb. yaygın etkileri olarak görülebilmektedir.